Systeemaanpak

Zo smeden we innovatieve oplossingen

WaterProof is geen klassiek project, het is een grootschalig traject dat het volledige watersysteem in Vlaanderen wil uitdagen.

Systeemanalyse in de praktijk

Als je steeds hetzelfde blijft doen, krijg je ook steeds hetzelfde resultaat. En dat resultaat volstaat niet langer, dat wordt alsmaar duidelijker. We moeten de veilige paden durven verlaten en over de grenzen van de bestaande kaders heen durven te denken. Want enkel als we onze regels en gewoontes in vraag durven te stellen, kan innovatie bloeien.

Zo hebben we de watervraag van een huishouden vastgelegd op 120 liter hoogkwalitatief drinkwater per persoon, per dag. Dat zijn de ontwerpvoorschriften. Terwijl in realiteit minder dan 1% van dat water écht gedronken wordt. Met de andere liters besproeien we onze planten, wassen we onze auto en onszelf, doen we de vaat en de was, spoelen we ons toilet door… 

Een ander voorbeeld is neerslag, het resultaat van de gratis zuiveringsdienst van moeder natuur. Het is dan ook zonde als we dit water verloren laten gaan. Maar als water letterlijk uit de lucht komt vallen, leiden we het toch massaal af naar zee. Hetzelfde doen we met water dat we draineren, bijvoorbeeld bij bouwwerken. In Vlaanderen WaterProof maken we nu de omschakeling van water afvoeren naar water vasthouden.

 

Actie en interactie

Maar tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren… De eerste stap naar een futureproof watersysteem is om de status quo tot op de bodem uit te spitten. Want hoe we ons systeem in z’n geheel organiseren, bepaalt hoelang we nog kunnen genieten van ons onvervangbare water. Het co-creatietraject Transitiearena water H2050 maakt die denkoefening en ontwikkelt een systemische langetermijnvisie op water in Vlaanderen.

In WaterProof willen we problemen bij de bron aanpakken, in plaats van brandjes te blussen op het einde van de rit. Symptomen structureel voorkomen dus, in plaats van genezen. Ook verkennen we de interacties met andere maatschappelijke systemen. Denken we maar aan energie, voedselvoorziening, mobiliteit en onze gezondheidszorg. Alleen als we die hefbomen en knelpunten kennen, kunnen we actief op zoek naar stroomversnellende oplossingen.

Die oplossingsgerichte innovaties zetten we in WaterProof meteen in de praktijk om. Met systeemvisie en waterbehoud als bouwstenen boetseren we drie grootschalige demoruimtes in Vlaanderen. Die ervaringen versterken proefondervindelijk onze kijk op het watersysteem, waardoor we de impact op kennis- en praktijkinnovatie vergroten.

Causal loop diagram