Beter bodembeheer om meer water vast te houden

Een eerste spoor waar Vlaanderen WaterProof op inzet zijn maatregelen die infiltratie in de bodem verbeteren. Extra vocht in de bodem maakt de fruitteelt tijdens droogte namelijk minder afhankelijk van irrigatie.

Drempeltjes op hellende aardbeipercelen tegen erosie

Op enkele hellende percelen met vollegrondsaardbeien testen we of machinaal aangelegde drempeltjes een goede maatregel zijn tegen bodemerosie. De drempeltjes laten het water beter doordringen in de ondergrond en houden de vruchtbare bovenlaag op zijn plek. Op die manier worden ook wateroverlast en modderstromen vermeden.

 

Beeld: pcfruit VZW

Meer waterinfiltratie op hellende percelen

In boomgaarden kan er bij lichte terreinhelling al heel wat regenwater afstromen tijdens een fikse regenbui. Dit water beter laten infiltreren zorgt niet alleen voor een minder droge bodem, maar ook voor minder wateroverlast stroomafwaarts. We testen of sleuven opgevuld met zand in de zwartstrook (de zone onder de fruitbomen) en prikgaten gevuld met zand in de rijsporen van de tractoren kunnen bijdragen aan meer waterinfiltratie.

 

 

Beeld: pcfruit VZW

Meer organische stof in de bodem voor betere waterdoorlaatbaarheid

Om de waterinfiltratie te verhogen willen we de sponsfunctie van de bodem in boomgaarden verbeteren, dat kan onder meer door het organisch stofgehalte te verhogen.
Door het telen van groenbemesters en vervolgens onder te mulchen 
(het bedekken van de bodem rondom de bomen met organisch materiaal) stijgt het percentage organische stof en het stikstofgehalte in de bodem, verbeteren we de bodemstructuur en beperken we de bodemerosie.  
Bij meerjarige teelten is dit echter niet eenvoudig.

Stuwtjes in de grachten

Door stuwtjes te plaatsen in de grachten rond de teeltpercelen kan water langer vastgehouden worden. Een stuwtje geeft de landbouwer de mogelijkheid om het wegvloeiende water tegen te houden, waardoor het lokaal kan infiltreren. Zo wordt de ondergrondse waterbuffer aangevuld. 

Peilgestuurde drainage

Een klassiek drainagesysteem ombouwen naar een peilgestuurd systeem is een interessante maatregel in de strijd tegen verdroging. Het voordeel tegenover de klassieke drainage is dat de landbouwer het waterpeil hoog kan houden tijdens nattere periodes, waardoor er meer water gebufferd wordt in de bodem en irrigatie in droge periodes minder snel nodig is.

Naast de voordelen op gebied van waterkwantiteit heeft een grotere waterbuffer ook positieve effecten op de waterkwaliteit. Door het hogere waterpeil neemt bijvoorbeeld de stikstofuitspoeling af door afbraak van nitraat, en mogelijks ook de fosfaatuitspoeling.

In de fruitstreek zijn er nog maar weinig demonstraties met peilgestuurde drainage. Vlaanderen WaterProof pakt dit nu op en test de maatregel in de praktijk.

Andere sporen naar waterwinst voor de fruitstreek

Naast een beter bodembeheer bestuderen we de mogelijkheden van efficiënter watergebruik. In de peren- en kersenteelt zetten we bodemvochtsensoren en dendrometers in om een preciezer beeld te krijgen van het beschikbare water in de bodem en de vochtbehoeften van de bomen.

We evalueren alternatieve waterbronnen om fruittelers van meer duurzamer water te voorzien. Zo bekijken we de mogelijkheden van het gezuiverd afvalwater en van regenwater uit een gescheiden rioleringsstelsel.

Een slimme landschappelijke inrichting met de juiste aanpassingen om het water in de regio beter vast te houden kan een grote impact hebben. Het kan tegelijk het landschap kwaliteitsvoller maken, de leefbaarheid  verbeteren en de landbouw klimaatrobuuster maken.